कल्प (Kalpa) बौद्ध धर्मात
बौद्ध धर्मात "कल्प" हा शब्द एका अतिशय दीर्घ कालावधीला संदर्भित करतो, ज्याला एक विश्वचक्र किंवा एक युग म्हणता येईल. कल्पाच्या कालावधीत संपूर्ण विश्वाची उत्पत्ती, विकास, ह्रास आणि पुनर्निर्माणाची प्रक्रिया समाविष्ट आहे. बौद्ध साहित्यानुसार, कल्पाची लांबी अत्यंत विस्तीर्ण आहे आणि त्याची तुलना सहस्रो वर्षांच्या कालावधीशी केली जाते. बौद्ध कॉस्मोलॉजीमध्ये, विविध कल्पांची माहिती असून प्रत्येक कल्प स्वतंत्र विश्वाचे चरित्र आणि नियम दर्शवितो.
तिर्यंच (Tiryanch) बौद्ध धर्मात
बौद्ध धर्मात "तिर्यंच" हा शब्द मानवी नसलेल्या सर्व जीवांना दर्शवितो, विशेषतः प्राण्यांना. या वर्गीकरणात पक्षी, मासे, सरीसृप आणि इतर चार पायांचे प्राणी येतात. बौद्ध धर्मानुसार, तिर्यंच योनी ही एक कमी आध्यात्मिक विकासाची योनी मानली जाते, जिथे प्राणी भौतिक जीवनाच्या आवश्यकता आणि वृत्तीमुळे आध्यात्मिक प्रगतीपासून दूर असतात. तिर्यंच योनीत जन्माला येणे ही कर्मानुसार एक परिणाम मानली जाते, ज्यात जीवाने पूर्वीच्या आयुष्यात केलेल्या क्रिया आणि त्यांच्या परिणामांमुळे या योनीत जन्म घेतलेला असतो.
बौद्ध धर्मातील साधना आणि शिकवणुकीच्या अनुसार, मानव जीवन हे आध्यात्मिक प्रगतीसाठी सर्वात अनुकूल समजले जाते, कारण यात ज्ञानाची प्राप्ती आणि बौद्ध धर्माच्या मार्गाचे अनुसरण करण्याची क्षमता असते. त्यामुळे, मानव जीवनाचे महत्त्व अधोरेखित करण्यात आले आहे आणि साधकांना आध्यात्मिक प्रगतीसाठी योग्य वापर करण्याची कल्पना देण्यात आली आहे.
Comments
Post a Comment